03.08.2020, Piotr Kwaśny
Nie ma sztuki bez odbiorcy
Dzieło sztuki wizualnej jest sceną, która potrzebuje publiczności, odbiorców i ich reakcji. Twórczość artystyczna związana jest z komunikacją, prezentacją i manifestacją szeroko rozumianych zjawisk, wrażeń, myśli, postaw; jest swoistym niepowtarzalnym językiem artysty.
Potrzeby człowieka mają charakter biologiczny, praktyczny i duchowy. Człowiek zaspakajając swoje potrzeby pragnie wyrazić swoje ego i skonfrontować się z otaczającą go rzeczywistością, znaleźć w niej miejsce dla siebie. Wyrażanie swojej własnej ekspresji jest związane z twórczością artystyczną, a jej produktem jest dzieło. Twórczość plastyczna spełnia rolę komunikatu pomiędzy artystą, a odbiorcą. Ta przestrzeń „pomiędzy” jest energią, która wywołuje emocje, porusza umysł i budzi refleksje. Oddziaływanie na odbiorcę może się realizować w różnych aspektach, nie tylko poprzez temat dzieła ale też kolor, kształty czy fakturę.
Dobry czas dla odbiorców sztuki
Wola pracy twórczej i chęć nabywania dzieł przez odbiorców, którzy stają się kolekcjonerami, mecenasami było i jest kołem napędowym dla artystów. Zatem aby sztuka mogła istnieć musi mieć odbiorcę. Odbiorca to obserwator, jak również nabywca. Nasze czasy diametralnie zmieniły możliwość pozyskania odbiorców sztuki. Internet stał się równoprawnym obok galerii stacjonarnych propagatorem sztuki. Daje możliwość obcowania ze sztuką każdemu i na co dzień. Dla twórców to nieocenione narzędzie w popularyzowaniu sztuki ale też łatwa możliwość sprzedaży swoich prac. Artyści minionych wieków takich możliwości nie mieli.
Sztuka na zamówienie – kiedyś i dziś
Galerie internetowe, takie jak Haloart, sprzyjają zamówieniom indywidualnym, a artyści chętnie korzystają z takiej możliwości, nawiązując bliższe relacje z klientem. Zadowolony klient bardzo często wraca po kolejne prace artysty, nie rzadko kompletując galerię swojego ulubionego twórcy.
Nie da się przy tej okazji uciec od bardziej przyziemnych działań jak obsługa procesu sprzedaży i ustalanie ceny, czego nikt nie lubi. Jednak proces sprzedaży dzieła jest wspomagany przez galerię, są do tego odpowiednie narzędzia takie jak systemy bezpiecznych i szybkich płatności oraz zautomatyzowany proces informacji o statusie zamówień.
Dawniej nie było tak łatwo, gdyż transakcje sprzedaży dzieł sztuki odbywały się głównie na zamówienie poprzedzone szczegółową umową.
Przykładem tego zjawiska może być twórczość Michała Anioła, który był artystą renesansowym, niezwykle utalentowanym i płodnym. Tworzył arcydzieła sztuki rzeźbiarskiej, malarskiej, architektonicznej na konkretne zamówienie. Był artystą wysokich elit świeckich i kościelnych. Na ich zlecenie powstała większa część dzieł artysty. Michał Anioł zyskujący powodzenie artystyczne mógł sobie pozwolić już na prace, jak to sam określał dla „swojej przyjemności”, co w tamtych czasach było nie spotykane. Często podejmował również ryzyko co do realizacji wielkich zamówień, jednak jego uznany geniusz i tytaniczna praca pozwalała mu podejmować takie decyzje. O to przykład okoliczności powstania arcydzieła z dziedziny rzeźby, słynnej Piety:
Michał Anioł Pieta
„Jego Eminencja Kardynał di San Dionigi zawarł umowę z Mistrzem Michałem Aniołem, florenckim rzeźbiarzem: Mistrz zobowiązuje się wykonać na własny koszt, w ciągu jednego roku od daty rozpoczęcia prac, marmurową Pietę, to znaczy rzeźbę ubranej Marii Dziewicy trzymającej zmarłego Chrystusa w ramionach, o naturalnych wymiarach, za cenę 450 złotych dukatów z papieskiego złota. Jego Eminencja obiecuje dokonać płatności w następujący sposób: po pierwsze, przekaże Michałowi Aniołowi 100 dukatów w wyżej określonej walucie co cztery miesiące, tak aby wyżej wspomniane 450 dukatów w papieskim złocie zostało zapłacone w ciągu jednego roku, podczas którego wspomniana umowa zostanie wykonana. Jeżeli rzeźba zostanie wykonana wcześniej, Jego Eminencja jest zobowiązany do zapłacenia całej sumy. Ja, Jacopo Galli, przyrzekam Czcigodnemu Kardynałowi, że wspomniany Michał Anioł wykona pracę w ciągu jednego roku, i że będzie to najpiękniejsza marmurowa rzeźba Rzymu, i że żaden rzeźbiarz nie wykonałby piękniejszej.
Z drugiej strony, przyrzekam wspomnianemu Michałowi Aniołowi, że Czcigodny Kardynał dokona płatności w określony powyżej sposób. Na potwierdzenie powyższego ja, Jacopo Galli, sporządzam niniejszy dokument własnoręcznie, w roku, miesiącu i dniu określonych powyżej. Stwierdza się, że jakakolwiek inna umowa, sporządzona moją ręką lub ręką Michała Anioła, nie ma mocy prawnej, a jedynie niniejsza umowa jest obowiązująca.[...]”[1].
Umowa ta jest o tyle interesująca, iż zwraca uwagę na poręczyciela Jacopo Galii, który był bliskim przyjacielem artysty i nie obawiał się zagwarantować w jego imieniu tak śmiałych postanowień, jednocześnie już przed podpisaniem umowy Michał Anioł otrzymał blok marmuru na rzeźbę. Świadczy to o wspólnym zaufaniu mecenasa, poręczyciela i samego artysty. Z tych informacji wyłania się również refleksja, iż potrzeba przedstawienia szerokiej publiczności kunsztu artysty staje się elementem stymulującym działanie Mistrza. Silne dążenie do prezentacji swojej sztuki w Świątyni, która przecież gromadzi tłumy jest potwierdzeniem tego spostrzeżenia.
Tak zatem każde dzieło stykając się z odbiorcami żyje, nie jest martwe, prowadzi nie tylko monolog, ale również dialog z widzem. Ten kontakt odbiorcy z dziełem nierzadko jest nicią porozumienia, a w sferze estetycznej budzi zachwyt. Dlatego rozwój rynku sztuki jest zjawiskiem naturalnym umożliwiającym prezentację i nabywanie dzieł sztuki, a interesującym narzędziem rynku jest serwis Haloart, wirtualna przestrzeń dla artystów i klientów gdzie odbywa się prezentacja, a w rezultacie sprzedaż różnych dyscyplin sztuk plastycznych. Serwis jednocześnie pełni funkcję kulturalną, edukacyjną poprzez przedstawianie autentycznej żywej twórczości artystów zajmujących się różnymi dziedzinami sztuki. Haloart staje się synonimem miejsca na pomieszczenie indywidualnej wypowiedzi twórców, do których ja tez należę i zapraszam do swojej galerii https://www.haloart.pl/piotr-kwasny-galeria
Wspierajmy wspólnie serwis Haloart, aby pomieścił szereg form plastycznych i wielu zainteresowanych sztuką odbiorców.
dr Piotr Kwaśny
[1] F. Zoellner, Ch. Thoenes, „Michał Anioł. Życie i Twórczość”, TASCHEN, 2007, s. 33
